Vaccinaties voor kinderen en jongeren

Tussen 0 - 18 jaar krijgen kinderen de volgende vaccinaties:

• Rotavirusvaccinatie tegen rotavirusinfectie. 
• DKTP-Hib-Hepb-vaccinatie tegen difterie, kinkhoest, tetanus, polio, Hib en hepatitis B.
• Pneumokokkenvaccinatie tegen pneumokokkeninfecties.
• BMR-vaccinatie tegen bof, mazelen en rodehond.
• Meningokokken ACWY-vaccinatie tegen meningokokkeninfecties.
• DKT-vaccinatie tegen difterie, kinkhoest en tetanus. 
• HPV-vaccinatie tegen verschillende vormen van kanker door HPV voor jongens en meisjes.
• DTP-vaccinatie tegen difterie, tetanus en polio.

De eerste vaccinatie van het Rijksvaccinatieprogramma is al tijdens de zwangerschap. Zwangere vrouwen kunnen vanaf hun 22ste zwangerschapsweek de zogenaamde ‘22 wekenprik’ tegen kinkhoest halen. Zo is de baby meteen vanaf de geboorte tegen deze zeer besmettelijke ziekte beschermd. In het griepseizoen wordt ook de maternale griepvaccinatie aan zwangeren aangeboden. Daarna worden kinderen tot en met 4 jaar volgens een vast schema ingeënt op het consultatiebureau.   

Schoolgaande kinderen worden automatisch uitgenodigd voor een groepsvaccinatie in de buurt. Zo krijgen kinderen die 9 jaar worden van het RIVM een uitnodiging voor de BMR (bof, mazelen en rode hond) en de DTP (difterie, tetanus en polio) vaccinaties. Jongens en meisjes die 10 jaar worden krijgen een uitnodiging voor een HPV vaccinatie tegen 6 vormen van kanker. Rond de leeftijd van 14 jaar krijgen jongens en meisjes een vaccinatie tegen meningokokkenziekte. 

• Bekijk het totale vaccinatieschema (Rijksvaccinatieprogramma).

Meer weten over de vaccinaties?

Download de brochures over de vaccinaties uit het Rijksvaccinatieprogramma (RIVM): ze zijn beschikbaar in meerdere talen!

Mijn kind kan niet naar de locatie komen in verband met autisme en/of problemen met grote drukte, wat nu?

• Stuur een email naar vaccinatie-jgz@ggdzl.nl, graag naam en geboortedatum vermelden en we nemen contact met je op.

Hoe kun je je kind helpen tijdens een ingreep?

De vaccinatie kan voor je kind of voor jezelf spannend zijn. Weet dat dat niet uitzonderlijk is. We besteden hier als GGD graag aandacht aan. Lees voor aanvang van de vaccinatie de informatiefolder door en bereid jezelf en het kind goed voor.

De HPV-vaccinatie wordt aan zowel meisjes als jongens aangeboden in het jaar waarin zij 10 worden.  
Jongeren ontvangen 2 HPV-vaccinaties waar minimaal 6 maanden tussen zit. Er is geen maximale tijd tussen de 2 HPV-vaccinaties. 

Ik heb vorig jaar een uitnodiging voor de HPV vaccinatie ontvangen, maar ben toen niet gegaan. Nu wil ik alsnog de prik halen, kan dat? 

Ja dat kan. Jongeren kunnen tot 18 jaar gratis een HPV vaccinatie ontvangen. Stuur een mail naar vaccinatie-jgz@ggdzl.nl met vermelding van je woonplaats.

Ik ben al ouder dan 18 jaar maar wil graag een HPV vaccinatie, kan dat ?

In 2023 kreeg iedereen van 19 t/m 26 jaar de mogelijkheid zich kosteloos te vaccineren tegen HPV. Het is op dit moment niet meer mogelijk om in onze regio een gratis vaccinatie te halen. Jongeren ouder dan 18 jaar kunnen via de huisarts de HPV-vaccinatie halen. Deze vaccinatie moet je zelf betalen.

Waarom worden jongens nu ook uitgenodigd voor de HPV-vaccinatie? 

Een HPV-infectie kan ook andere soorten kanker dan baarmoederhalskanker veroorzaken. Bijvoorbeeld kanker van de anus, penis en de mond- en keelholte. Deze vormen van kanker komen (ook) bij mannen voor en worden steeds vaker gezien. Om jongens tegen deze soorten kanker op latere leeftijd te beschermen is het heel belangrijk ook hen te vaccineren tegen HPV. Daarnaast draagt vaccinatie van jongens bij aan de bescherming van de hele bevolking tegen HPV en HPV-gerelateerde kanker. Hoe meer mensen immuun zijn voor een bepaalde infectie, hoe kleiner de kans is op verspreiding.

Krijgen jongens een ander vaccin dan meisjes? Is het een nieuw vaccin voor jongens? Hoe weten we dat het vaccin ook veilig is voor jongens?

Jongens krijgen hetzelfde vaccin als meisjes (Cervarix®). Het is dus geen nieuw vaccin. In andere landen worden jongens al langer gevaccineerd tegen HPV. Daar zijn geen bijzonderheden rond de veiligheid van deze vaccinatie bij jongens gevonden.

Hoeveel jongens hebben de HPV-vaccinatie inmiddels gehad in Nederland?

HPV-vaccinatie voor jongens zat tot 2022 niet in het Rijksvaccinatieprogramma. Sinds 2022 zijn voor het eerst jongens hiervoor uitgenodigd. Tijdens de vaccinatiedagen in 2022 en 2023 mochten we dan ook een heleboel jongens vaccineren.  

In welke andere landen is er al ervaring met het vaccineren van jongens? 

In een aantal Europese landen worden jongens al gevaccineerd tegen HPV. Bijvoorbeeld in Duitsland, België, Ierland, Luxemburg, Noorwegen en Engeland. Veel andere (Europese) landen zijn ook net gestart met het vaccineren van jongens (naast meisjes) of starten binnenkort. 

Meer informatie

Meer informatie over HPV is te vinden op: 

• rvp.nl/hpv

Het rotavirus veroorzaakt een ontsteking aan de maag en darmen. Kinderen kunnen door langdurige of hevige diarree uitdrogen. Rotavirusinfecties komen vaak voor bij jonge kinderen tot twee jaar. Het rotavirus is heel besmettelijk.
De rotavirusvaccinatie beschermt tegen ernstige gevolgen van een rotavirusinfectie. Het vaccin wordt rond de leeftijd van 6-9 weken en 3 maanden gegeven. De rotavirusvaccinatie is beschikbaar voor kinderen die vanaf 1 januari 2024 worden geboren.

Hoe vaak komt rotavirusinfectie voor?

Het rotavirus is heel besmettelijk. Rotavirusinfectie komt vaak voor bij kinderen tot twee jaar. Bijna ieder kind maakt voor het vijfde levensjaar een of meerdere rotavirusinfecties door. Elk jaar worden ongeveer 3.500 kinderen in het ziekenhuis opgenomen. Er overlijden 5-6 kinderen per jaar aan de gevolgen van het virus.

Waarom rotavirusvaccinatie bij 6-9 weken en 3 maanden?

Je kind krijgt de vaccinaties op deze leeftijden, om hem/haar zo vroeg mogelijk tegen rotavirus te beschermen en omdat de kans op een ernstige bijwerking dan het kleinst is. Rotavirusinfectie komt vooral voor bij jonge kinderen tot twee jaar. 
Er zijn verschillende onderzoeken gedaan naar de effectiviteit van vaccins tegen het rotavirus. In deze onderzoeken werd gekeken naar het aantal baby’s dat met rotavirus in het ziekenhuis werd opgenomen. Hierin werden baby’s die wel waren gevaccineerd, vergeleken met baby’s die niet waren gevaccineerd. Uit alle onderzoeken bleek dat van de gevaccineerde baby’s, 86-93% minder baby’s met rotavirus in het ziekenhuis kwamen dan van de niet-gevaccineerde baby’s.

Welke rotavirusvaccins worden er gebruikt in Nederland?

 Binnen het Rijksvaccinatieprogramma gebruiken we Rotarix. Dit is een drinkvaccin. Het vaccin wordt in de mond gedruppeld.

Wat zijn bijwerkingen van de rotavirusvaccinatie?

Na vaccinatie kunnen kinderen zich niet zo lekker voelen. Of ze krijgen een beetje diarree. Deze bijwerkingen zijn minder erg en duren korter dan de klachten die kinderen krijgen door het rotavirus zelf.

Welke kinderen krijgen een uitnodiging voor rotavirusvaccinatie?

Kinderen die geboren worden vanaf 1 januari 2024 krijgen de rotavirusvaccinatie via het Rijksvaccinatieprogramma aangeboden.
Is je kind geboren in 2023? Dan kan je de vaccinaties zelf regelen via je huisarts of de GGD mits je kind hiervoor nog niet te oud is. Het Rotarix®-vaccin mag vanaf de leeftijd van 24 weken niet meer worden toegediend, het RotaTeq®-vaccin mag vanaf de leeftijd van 33 weken niet meer worden toegediend. De kosten voor het vaccin en het consult betaal je zelf. Met de huisarts of de GGD(Gemeentelijke/gewestelijke gezondheidsdienst) kun je bespreken of de vaccinatie voor je kind nodig is.

Zijn er kinderen die geen rotarixvaccin mogen?

Ja, voor sommige kinderen is de rotavirusvaccinatie niet geschikt. Dit geldt onder andere  voor kinderen:

• die jonger zijn dan 6 weken of 24 of 32 weken en ouder zijn.
• met een voorgeschiedenis van darminvaginatie: het in elkaar schuiven van een deel van de darmen
• met een verhoogd risico op darminvaginatie. Bijvoorbeeld een poliep of Meckel’s divertikel
• met een ernstige immuundeficiëntie, zoals (verdenking op) een severe combined immunodeficiency (SCID).

Twijfel je of je je kindje kunt laten vaccineren? Bespreek het met de arts.

Uitleg levend verzwakt vaccin

Het vaccin Rotarix® is een ‘levend verzwakt vaccin’. Dit betekent dat de natuurlijke ziekteverwekker, het rotavirus, wordt verzwakt. Dit zorgt ervoor dat je kindje niet ziek wordt, maar wel afweer opbouwt tegen het rotavirus. Levend verzwakte vaccins wekken een reactie op in het lichaam. Die lijkt op een sterk afgezwakte vorm van de ziekte. Hierdoor zorgen de vaccins voor goede en lange bescherming. 

Meer informatie 

• Rijksvaccinatieprogramma/rotavirus
• Rijksvaccinatieprogramma/ rotavirusvaccinatie
• RIVM/rotavirus

Het RIVM coördineert het Rijksvaccinatieprogramma in Nederland. De Jeugdgezondheidszorg (JGZ) voert dit rijksvaccinatieprogramma uit en legt vast welke vaccinaties kinderen en jongeren krijgen. Als je het goed vindt, wisselen de JGZ en het RIVM de vaccinatiegegevens van jouw kind uit samen met de persoonsgegevens.

Hoe vragen wij toestemming?

• via een brief
• tijdens een afspraak bij de JGZ
• voorafgaand aan een vaccinatie
• via MijnKinddossier

Wie mag toestemming geven?

Degene met het gezag over het kind mag toestemming geven. Meestal zijn dat de ouders of verzorgers, maar soms is dat iemand anders. Vanaf 12 jaar telt de mening van jongeren mee. Vanaf 16 jaar hoeven alleen jongeren toestemming te geven.

Ieder kind kan gratis alle prikken uit het Rijkvaccinatieprogramma krijgen bij de Jeugdgezondheidszorg. Ook als er geen toestemming is voor de uitwisseling van vaccinatiegegevens met persoonsgegevens.

Waarom is toestemming belangrijk?

Als er toestemming is gegeven dan weet het RIVM welk kind op welk moment een vaccinatie heeft gekregen. Eventueel kan het RIVM dan een herinnering sturen voor een bepaalde vaccinatie. Ook kunnen ouders en jongeren een vaccinatiebewijs opvragen bij het RIVM. Dit kan later van belang zijn als voor werk of reizen bepaalde vaccinaties verplicht zijn of geadviseerd worden.

Als er een infectieziekte uitbreekt, is het heel belangrijk om te weten hoeveel mensen beschermd zijn. Dan kan het RIVM goed inschatten of er kans is op verspreiding en of speciale maatregelen nodig zijn.

Meer informatie

• Informatiefolder
• www.Rijksvaccinatieprogramma.nl/jouw-toestemming
• Video Toestemming uitwisselen gegevens Rijksvaccinatieprogramma
• Infographic Gevolgen van wel en geen toestemming geven

Vragen

Bel 088 880 50 44 of mail naar infoJGZ@ggdzl.nl.

Voor vragen over oproepkaart of vaccinatiegegevens kunt u contact opnemen met de Dienst Vaccinvoorziening en Preventieprogramma's in uw regio.