Het RIVM onderzoekt een methode om de mogelijke gezondheidseffecten van meerdere schadelijke stoffen - de zogenoemde Zeer Zorgwekkende Stoffen - in de lucht gezamenlijk beter in beeld te brengen.
Voor het testen van deze methode is gekozen voor een casus rond het Chemelot-terrein in Geleen. Het gaat hierbij om een toets van de methode, niet om een gezondheidsonderzoek onder inwoners. Bekijk hier het volledige rapport van het RIVM.
Wat is er onderzocht?
Het RIVM gebruikte in het onderzoek luchtmetingen van meetpunt ‘Vouershof’, vlak bij Chemelot. Daarbij is gekeken naar drie Zeer Zorgwekkende Stoffen: benzeen, 1,3-butadieen en monovinylchloride. Deze stoffen voldeden afzonderlijk aan de wettelijke normen.
De geteste methode - de zogenoemde Hazard Index – kijkt niet naar elke stof op zichzelf, maar juist naar het gezamenlijke effect van deze stoffen samen in de lucht. Als de Hazard Index hoger is dan 1, betekent dat volgens deze methode dat het totale risico op kanker – bij levenslange blootstelling - groter is dan 1 op de 10.000. Volgens de methode was de Hazard Index in de meeste onderzochte jaren hoger dan 1. In 2022 en 2024 bleef de gemeten combinatie van stoffen onder deze grens.
Wat betekent 1 op de 10.000?
Als 10.000 mensen hun hele leven worden blootgesteld aan een bepaalde hoeveelheid van deze stoffen, mag hierdoor in theorie bij maximaal 1 extra persoon kanker ontstaan. Dat komt boven op het algemene risico dat iedereen al heeft om in zijn leven kanker te krijgen. Dit is een grenswaarde voor het verlenen van vergunningen. Het is géén medisch vastgestelde norm en zegt niets over de gezondheid of ziekte van individuele inwoners.
Wat zegt dit over de gezondheid van inwoners?
We begrijpen dat deze resultaten zorgen en vragen kunnen oproepen bij inwoners in de omgeving van Chemelot. Tegelijkertijd is het belangrijk om te weten dat:
- dit een toets van een meetmethode is, géén gezondheidsonderzoek onder inwoners;
- er op basis van dit onderzoek geen uitspraken gedaan kunnen worden over gezondheidsrisico's bij individuele inwoners, hiervoor is aanvullend gezondheidsonderzoek noodzakelijk;
- het niet duidelijk is wat de metingen op dit ene meetpunt zeggen over omliggende woonwijken;
- de methode nog in ontwikkeling is, zonder formele status in wet- of regelgeving.
Als GGD Zuid-Limburg vinden wij het belangrijk dat dit soort signalen serieus worden genomen. De gezondheid van inwoners staat voor ons voorop. We benadrukken dat aanvullend gezondheidsonderzoek noodzakelijk is om betrouwbare uitspraken te kunnen doen over mogelijke gezondheidseffecten en dat het belangrijk blijft dat de uitstoot van alle Zeer Zorgwekkende Stoffen wordt gereduceerd om de gezondheid van de Zuid-Limburgers te beschermen.
Vragen of zorgen?
Als GGD Zuid-Limburg volgen wij de ontwikkelingen nauwgezet. Heeft u vragen of zorgen over gezondheid en Chemelot? Kijk op onze Q&A-pagina voor antwoorden op veelgestelde vragen. Staat uw vraag er niet bij of wilt u iets met ons delen? Neem dan gerust contact met ons op via 088 – 880 50 78 of milieu@ggdzl.nl.
Verkennend gezondheidsonderzoek door RIVM rond Chemelot
Los van dit onderzoek voert het RIVM - in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en de Provincie Limburg - ook een verkennend onderzoek uit naar de gezondheid van omwonenden van Chemelot. Dit is een breder onderzoek dat bestaande kennis over mogelijke gezondheidseffecten samenbrengt en beoordeelt welke vervolgstappen nodig zijn. De resultaten hiervan worden eind 2025 verwacht. Meer informatie over dit onderzoek staat op website van het RIVM.